Placek ze szpinakiem

Do Irlandii znów zawitali Znajomi. Wprawdzie nie do nas w stricte tego słowa znaczeniu, ale z odwiecznego obowiązku pokazania gościom któregoś z uroczych zakątków Krainy Deszczowców wcale to nie zwalnia. Pech chciał, że przez cały okres pobytu znajomych uwiązany byłem w pracy, o wypadzie w dalsze rejony wyspy mowy więc być nie mogło. Wycieczka musiała być krótka, a miejsce docelowe do szpiku kości irlandzkie. Tośmy pojechali do Newgrange.

Prehistoryczny grobowiec, starszy od Stonehenge i egipskich piramid miałem wprawdzie już przyjemność odwiedzić, a nawet przechrzcić czule na 'Placek Ze Szpinakiem', jednak druga wizyta nie była bynajmniej bezowocna. To coś jak po raz drugi oglądać "Samych swoich", kiedy nagle człowiek uświadamia jak wiele z pierwszej projekcji mu umknęło, gdy tarzał się ze śmiechu na podłodze.

 

Przy okazji pierwszej wizyty w Newgrange umknęło mi, że ignorowanie znaków na drodze, na rzecz instrukcji podsuwanych przez Bożenkę z GPSa pomysłem jest raczej średnim. Podczas gdy bowiem Bożenka prowadzi do - nazwijmy to - Placka Właściwego, znaki chytrze kierują do Centrum Turystycznego, oferującego niewielką ekspozycję, obszerny parking, toalety, restaurację i ... bilety wstępu do grobowca. Przyznam, wstępnie ciśnienie nam nieco skoczyło, gdyśmy u wrót do Placka stali, a nieugięta pani z okienka odsyłała nas do kasy, niby w prostej linii nie bardzo odległej, ale jednak zlokalizowanej po drugiej stronie rzeki. A do najbliższego mostu siedem kilo i to w całkowicie przeciwnym kierunku.

Gdyśmy jednak nieco przestygli, dotarło do nas światło prawdy. Nawet w marcu, poza sezonem, Newgrange odwiedza - jak policzyliśmy - ok czterystu osób dziennie. A Irlandia to nie Polska. Jeśli kudłaty jegomość w okresie neolitu ogrodził sobie kamiennym murkiem jakiś placyk, to jego dzisiejsi potomkowie mogą sobie na nim choćby ślimaki hodować, jeśli taka ich wola. Najwyraźniej nikt w okolicy grobowca specjalnie się nie palił, by swą ziemię oddać pod parking, muzeum i restaurację (grzech nie postawić restauracji w pobliżu takiej atrakcji), a gdzieś te czterysta (poza sezonem) samochodów musi stanąć. Stąd kompleks turystyczny postawiono za rzeczką, a gości do Placka zwożą autobusy.

Z Newgrange wiąże się pewna zagadka. Otóż na odnalezionych wokół Placka głazach, jak i we wnętrzu grobowca odkryto wyryte znaki, których znaczenia nigdy nie będzie dane nam poznać. Zdaniem naukowców. Naszym zdaniem podczas neolitycznych festynów, wiadomo - ognisko, pieczony dzik, te sprawy, prehistoryczni - też przecież ludzie - oddalić się od czasu do czasu musieli za potrzebą. A że pod wpływem miodu, bądź innych napojów wyskokowych nieco się chwiali, na okolicznych kamieniach po latach powstały charakterystyczne znaki.

 

Najprawdopodobniej właśnie wtedy, gdy ekscytowaliśmy się naszym odkryciem, pani przewodnik podzieliła się z grupą pewną historią, bowiem przysiągłbym, że w marcowe popołudnie słyszałem ją po raz pierwszy.

Do grobowca prowadzi wąski korytarz, zakończony niewielką, owalną komnatą. Coś na kształt lizaka. Na wprost oraz po obu stronach wlotu korytarza znajdują się obsikane przez neolitycznych wandali wnęki, we wnękach zaś wielkie kamienne misy*, w których prawdopodobnie rozsypywano prochy zmarłych. Pięć dni w roku, w ścisłej okolicy zimowego przesilenia, tuż przed godziną dziewiątą, słońce wpada przez korytarz do wnętrza Placka. Najpierw w postaci wąskiego snopa światła, który szybko się poszerza, a po chwili w całej komnacie jasno jest ja za dnia. Wrażenie ponoć fenomenalne.

W tym miejscu głęboki szacun dla neolitycznych inżynierów. Żeby bez poziomicy, ni zegarka, ni kalendarza wszystko tak zgrabnie wymierzyć, no no. Data przecież nie jest przypadkowa. Nie dajmy się zwieść Flinstonom, prehistoryczni nie mieli karoly,... karory,... grzejnika, ceglanych ścian i TESCO otwartego 247. Zimę przetrwać musieli przy ognisku, w lichym szałasie, pod warstwą zwierzęcych skór. Taki świecący Placek Ze Szpinakiem jasny dawał sygnał: here we go again.

Gdyby ktoś chciał na własne oczy ujrzeć Iluminację Placka wypełnić musi aplikację we wspomnianym już i powszechnie lubianym Centrum Turystycznym, a następnie liczyć, że znajdzie się w gronie pięćdziesięciu szczęśliwców wyłonionych w drodze losowania. W roku ubiegłym do loterii przystąpiło bagatela 33 995 osób. A na zwycięzców czekała ... kolejna loteria - ponoć jeszcze nigdy warunki pogodowe nie pozwoliły podziwiać widowiska każdego z Pięciu Dni. Kapitalna sprawa, uważam.

W okolicy nie brakuje podobnych Plackowi rodzynek z epoki kamienia - jasne dowody na to, że w czasach prehistorycznych sporo się w tych stronach działo, co zdaje się potwierdzać nieodległe Wzgórze Tara, które również postanowiliśmy przy okazji nawiedzić. W czasach, gdy Placka dopiero porastał Szpinak, na Wzgórzu Tara spotykali się prakrólowie irlandzcy, by obgadać królewskie sprawy. Miejsce o z pewnością dużym ciężarze historycznym, z lotu ptaka nie do przeoczenia, z ziemi

  

jednak z łatwością wzięte może być za pole golfowe o dość wysokim stopniu trudności. Tylko falliczny megalit - kamień przeznaczenia - wydaje się być nie z tej bajki. A tak Wzgórze Tara jawiło nam się jako naszpikowany tabliczkami informacyjnymi trawnik. Być może nie słusznie, ale porywisty wiatr skłaniał raczej ku odwrotowi w kierunku parkingu niż weryfikacji krzywdzącej hipotezy.

  

Co ciekawe gości na Tara Hill, będącego w dawnych czasach ośrodkiem nie tylko politycznym, a także, a może nawet GŁÓWNIE, religijnym, siedzibą prairlandzkich bogów, bramą do zaświatów, wita nie kto inny ale sam ... Św. Patryk.

Tyle w temacie. Chyba, że ktoś reflektuje na kilka fotek.

*)Po prawdzie kamienna misa była jedna, przypuszczać jednak należy, ze dwie brakujące ktoś sobie pożyczył nim UNESCO otoczyło Placka swoją czułą opieką.